คางคกขึ้นวอ
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
-
คนที่มีฐานะต่ำต้อย พอได้ดิบได้ดีก็มักแสดงกิริยาอวดดีลืมตัว
ตัวอย่าง
แม่คนนี้ลืมตัว เป็นคางคกขึ้นวอ ลืมอดีตที่ยากจน
ไม่รู้จักแม้แต่ญาติพี่น้องของตัว
คำอธิบาย
วอ
เป็นยานที่มีหลังคา
เป็นรูปเรือนใช้คนหาม
คนที่นั่งวอเป็นเจ้านายหรือคนมั่งมี
สำนวน คางคกขึ้นวอ เปรียบคางคกกับคนชั้นต่ำที่มีฐานะต่ำต้อย พอได้ขึ้นวอหรือได้ดิบได้ดีก็มักลืมตัว แสดงกิริยาอวดดี
ไก่เห็นพลอย
-
นาม
ความหมาย
-
ผู้ที่เห็นสิ่งที่มีค่า เป็นสิ่งที่ไม่มีค่า
ตัวอย่าง
คุณพ่อของเขาได้ทิ้งหนังสือมากมายในห้องสมุดไว้ให้ ล้วนเป็นหนังสือเก่าที่หาได้ยาก แต่เขาหาได้เห็นคุณค่าไม่ เรียกว่าเป็นไก่เห็นพลอย
คำอธิบาย
พลอยเป็นหินมีค่า มีเนื้อใสสีต่างๆ ใช้ทำเป็นเครื่องประดับ แต่ไก่มิได้เห็นว่าพลอยมีค่า สำนวน
ไก่เห็นพลอย
เปรียบคนที่ไม่เห็นค่าของสิ่งมีค่ากับไก่ที่มองดูพลอยเป็นเหมือนหินกรวดที่อยู่ตามพื้นดินทั่วไป
ไก่โห่
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
-
เวลารุ่งสาง ก่อนเวลามาก
ตัวอย่าง
เพื่อนๆ นัดพบกันใกล้เที่ยง แต่เขามาตั้งแต่ไก่โห่ จึงต้องนั่งคอยคนอื่นๆ อยู่หลายชั่วโมง
คำอธิบาย
สำนวน ไก่โห่
เป็นสำนวนที่พูดกันเล่นๆ
เช่น ตื่นแต่ไก่โห่ หรือ มาตั้งแต่ไก่โห่
มาจากธรรมชาติของไก่ซึ่งขันในเวลาเช้าตรู่
หรือเวลารุ่งสาง สำนวน ไก่โห่
จึงหมายถึง เวลารุ่งสาง เช้าตรู่
ก่อนเวลามาก
นกต่อ
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
คนที่ทำหน้าที่ติดต่อหรือชักจูงหลอกล่อคนอื่นให้หลงเชื่อ (ใช้ในทางไม่ดี)
ตัวอย่าง
ผู้หญิงคนนี้เป็นนางนกต่อ คอยจัดการติดต่อเด็กสาวๆ ให้ผู้ชายที่มีเงิน
คำอธิบาย
สำนวน นกต่อ มาจากการดักจับนกที่เรียกว่า ต่อนก ในการจับดักนก ต้องมีนกซึ่งเรียกว่านกต่อ ที่ใช้ไปล่อ คำ นกต่อ จึงกลายเป็นสำนวน หมายถึง คนที่ทำหน้าที่ติดต่อชักนำหรือลวงให้คนอื่นหลงเชื่อตาม
ลูกนกลูกกา
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
คนที่ตกอยู่ในความลำบาก
ตัวอย่าง
คุณอย่าไล่แกออกจากงานเลย พ่อแม่ก็แก่เฒ่าแล้ว นึกว่าช่วยลูกนกลูกกาเอาบุญเถิด
คำอธิบาย
สำนวน ลูกนกลูกกา เอาลูกนกลูกกามาเปรียบเทียบคนที่กำลังได้รับความเดือดร้อน คนยากจน อาจจะใช้กับเด็กหรือผู้ใหญ่ก็ได้
กาหลงรัง
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
ผู้ที่ไปหลงติดอยู่ ณ บ้านใดบ้านหนึ่ง แล้วไม่ยอมกลับบ้านของตน ผู้เร่ร่อนไปไม่มีที่พักพิงเป็นหลักแหล่ง
ตัวอย่าง
เขาชอบทำตัวเป็นกาหลงรัง เร่ร่อนไปนอนค้างตามบ้านเพื่อน บ้านช่องตัวเองมีแต่ไม่ชอบอยู่
คำอธิบาย
สำนวน กาหลงรัง เปรียบกาที่หลงรังกับคนที่หลงติดอยู่บ้านของคนอื่น ไม่กลับบ้านของตน หรือคนที่เร่ร่อนไป ไม่มีบ้านอยู่เป็นหลักแหล่งแน่นอน
ไก่อ่อน
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
ผู้ที่อ่อนหัด ยังไม่ชำนาญ
ตัวอย่าง
ในวงไพ่ เป็นที่ทราบกันดีว่า เขาเป็นไก่อ่อนที่ถูกคนอื่นรุมต้อนอยู่เสมอ
คำอธิบาย
สำนวน ไก่อ่อน หมายถึงไก่ที่มีอายุน้อย ยังเล็กอยู่ เมื่อใช้เป็นสำนวนเปรียบกับคนที่อ่อนหัด ขาดประสบการณ์ ไม่ชำนาญ
เจ้าชู้ไก่แจ้
สำนวน
-
นาม
ความหมาย
ผู้ชายที่ทำท่าเจ้าชู้กรีดกรายไปมา
ตัวอย่าง
ผู้ชายคนนี้เจ้าชู้ไก่แจ้ เห็นผู้หญิงสาวๆ สวยๆ ที่ไหนเป็นอดไม่ได้ที่จะเข้าไปพูดคุย ทำความรู้จักด้วย
คำอธิบาย
ไก่แจ้ เป็นไก่ตัวผู้ที่มีสีสันสวยงาม เมื่อเห็นตัวเมียจะขยับปีกเซเข้าไปหา แสดงกิริยาคล้ายๆ จะเกี้ยวตัวเมีย มาเปรียบกับผู้ชายที่เจ้าชู้กรีดกรายเข้าหาผู้หญิง
สำนวน
สำนวน
ไก่เขี่ย
- วิเศษณ์
ความหมาย
หวัด ยุ่งจนเกือบอ่านไม่ออก (มักใช้กับลายมือ)
ตัวอย่าง
ลายมือไก่เขี่ยอย่างนี้ อ่านไม่ออกหรอก เขียนให้อ่านง่ายกว่านี้หน่อยซิ
คำอธิบาย
สำนวน ไก่เขี่ย ใช้เป็นความเปรียบ เปรียบลายมือที่เขียนอย่างหวัด จนอ่านไม่ออกกับไก่เขี่ย ซึ่งก็คงจะดูไม่ออกว่าเป็นรูปร่างอย่างไร
ปัญญาแค่หางอึ่ง
สำนวน
- วิเศษณ์
ความหมาย
ความรู้น้อย โง่
ตัวอย่าง
ตัวเองปัญญาแค่หางอึ่งแต่ทำอวดเก่ง ไปชี้แนะเจ้านายที่เรียนจบจากเมืองนอกได้ปริญญามาสองใบสามใบ
คำอธิบาย
หางอึ่ง หมายถึงหางอึ่งอ่างซึ่งเล็กสั้นแทบจะมองไม่เห็น สำนวน ปัญญาแค่หางอึ่ง หมายถึง มีสติปัญญาหรือความรู้น้อย สำนวนนี้มักใช้ว่าคนโง่ หรือคนที่มีความรู้น้อย
ใจดำเหมือนอีกา
สำนวน
- วิเศษณ์
ความหมาย
เห็นแก่ตัว ไม่เอื้อเฟื้อใคร ขาดความกรุณา
ตัวอย่าง
ผู้หญิงคนนี้ใจดำเหมือนอีกา คุณไม่ต้องไปหวังหรอกว่า หล่อนจะช่วยเหลือคุณ
คำอธิบาย
สำนวน ใจดำเหมือนอีกา เปรียบ ใจดำ เหมือนความดำของขนกา สำนวน ใจดำเหมือนอีกา มักจะใช้พูดเปรียบเทียบเป็นการตำหนิคนที่แล้งน้ำใจ คนที่ไม่มีเมตตากรุณา คนที่เห็นแก่ตัว
ใจปลาซิว
- วิเศษณ์
ความหมาย
- ขี้ขลาด
ตัวอย่าง
แม้เพื่อนๆ จะพยายามพูดให้กำลังใจเขา แต่เขาก็ยังไม่กล้าเดินไต่สะพานเชือกข้ามไปอีกฝั่งหนึ่ง เพื่อนๆ จึงพากันหัวเราะที่เขา ใจปลาซิว
คำอธิบาย
ปลาซิวเป็นปลาตัวเล็กๆ ตายง่าย ถ้าเอาขึ้นจากน้ำก็ตาย เปรียบกับคนขี้ขลาด ใจไม่สู้ สำนวน ใจปลาซิว จึงหมายถึง ขี้ขลาดไม่สู้
เป็นหนูกับแมว
สำนวน
- วิเศษณ์
ความหมาย
- เกรงกลัวกันมาก
ตัวอย่าง
ดิฉันไม่เข้าใจว่า ทำไมคุณแต๋ว จึงเกรงกลัวพี่สาวมากมายเช่นนี้ เป็นหนูกับแมวทีเดียว
คำอธิบาย
สำนวน เป็นหนูกับแมว เอาธรรมชาติของหนูที่กลัวแมวมาเปรียบเทียบกับคนที่กลัวคนด้วยกัน บางครั้งก็พูดว่า เป็นหนูกับแมว
สำนวน
ความหมาย
ตัวอย่าง
คำอธิบาย
ความหมาย
คำอธิบาย
สำนวน
ความหมาย
ตัวอย่าง
คำอธิบาย
ความหมาย
ขอขอบคุณ หนังสือสำนวนสุภาษิตและคำพังเพยของไทย
สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
จับแพะชนแกะ
ตะครุบกบ
สำนวน
- กริยา
- หกล้มคว่ำกับพื้น
ตัวอย่าง
- เมื่อเช้านี้ไปทำงานสาย รีบมาก ก็เลยตะครุบกบตัวเบ้อเร่อ
สำนวน ตะครุบกบ มาจากการจับกบ รีบตะครุบกบไม่ทัน กบกระโดดหนี พลาดท่าเลยคว่ำลงกับพื้น สำนวนนี้จึงหมายถึงหกล้มในลักษณะนี้ บางทีก็พูดว่า จับกบ
ชี้โพรงให้กระรอก
- กริยา
ความหมาย
- บอกชี้แนะให้คนอื่นฉวยเอาไปเป็นประโยชน์ได้
ตัวอย่าง
ลูกค้าของคุณไม่ทราบว่า เขามีทางที่จะเรียกค่าเสียหายเพิ่มขึ้นทางบริษัทประกัน คุณไม่ควรจะไปพูดชี้แนะให้ อย่าชี้โพรงให้กระรอก
คำอธิบาย
โพรง ในที่นี้หมายถึงโพรงหรือรูที่อยู่ของกระรอก การชี้โพรงให้กระรอก หมายถึงการบอกทางเข้าโพรงให้กระรอก เมื่อใช้เป็นสำนวน หมายความว่า บอกชี้แนะบางสิ่งบางอย่างให้เขาฉวยเอาไปเป็นประโยชน์ได้
รู้งูๆ ปลาๆ
สำนวน
- กริยา
ความหมาย
- รู้เล็กๆ น้อยๆ รู้ไม่จริง
ตัวอย่าง
เขารู้ภาษาอังกฤษเพียงแค่งูๆ ปลาๆ แต่ก็ไม่สามารถทำการค้าติดต่อกับฝรั่งที่เมืองนอกได้อย่างดีจนกิจการรุ่งเรือง
คำอธิบาย
สำนวน รู้งูๆ ปลาๆ แปลตรงตัวก็คือ รู้เพียงว่าอะไรเป็นงู อะไรเป็นปลา เมื่อใช้เป็นสำนวนหมายความว่า รู้เล็กน้อย ไม่รู้จริง ไม่ถ่องแท้
สำนวน
- กริยา
ความหมาย
- หวังสิ่งที่อยู่ไกลตัว
ตัวอย่าง
ฉันไม่อยากจะชี้นกบนปลายไม้ เป็นไปไม่ได้ที่ฉันจะได้ไปเรียนต่อเมืองนอก
คำอธิบาย
ชี้นก แสดงอาการอยากจะได้นก ส่วน ปลายไม้ หมายถึงอยู่ไกลสุดเอื้อม สำนวน ชี้นกบนปลายไม้ จึงหมายถึง หวังหรือต้องการสิ่งทิ่อยู่ไกลตัว สิ่งที่อาจจะเป็นไปได้ยาก
ไม้งามกระรอกเจาะ
สำนวน
- ประโยค
สำนวน ไม้งามกระรอกเจาะ มีความหมายตรงตัวว่า ต้นไม้ที่งามๆ มักจะถูกกระรอกเจาะ เมื่อใช้เป็นสำนวนเปรียบไม้งามกับผู้หญิงที่สวยและเปรียบกระรอกกับผู้ชาย กระรอกชอบเจาะต้นไม้ที่งาม เช่นเดียวกับผู้ชายที่ชอบยุ่งเกี่ยวกับผู้หญิงที่สวย สำนวนนี้จึงหมายความว่า ผู้หญิงที่สวยมักไม่บริสุทธิ์
ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด
สำนวน
- ประโยค
- ความชั่วหรือความผิดร้ายรงที่คนรู้กันทั่วแล้วจะปิดอย่างไรก็ไม่มิด
ตัวอย่าง
คุณไม่ต้องไปช่วยเขาปกปิดเรื่องเขาคดโกงทุจริตในหน้าที่ คนแถวนี้เขารู้ทั่วกันหมดแล้ว ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด
คำอธิบาย
ช้าง เป็นสัตว์ขนาดใหญ่ ส่วนใบบัว มีขนาดเล็กมากเมื่อเทียบกับช้าง ถ้าช้างตายจะเอาใบบัวมาปิดย่อมปิดไม่มิด เมื่อใช้สำนวนเปรียบเทียบช้างที่ตายกับความชั่ว หรือความผิดร้ายแรงที่คนรู้กันทั่ว ไม่อาจปกปิดได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น